-
1 гора
1. жтау2. ж мн. горыгорная местностьтауҙар, таулы урын3. жчего, из чегомножествотау-тау, өйөм-өйөм, бик күпне за горами — артыҡ алыҫ түгел, яҡында
в гору идти (подниматься) — юғары күтәрелеү, эш-хәл шәпкә китеү, уңыштарға ирешеү
под гору идти (катиться и т.п.) — түбән төшөү, кирегә китеү (уңышһыҙлыҡтарға осрау)
пир горой — мул һый, хан туйы
стоять (встать, стать) горой за кого-что — кемдер (ниҙер) өсөн ныҡ тороу, кемделер (ниҙелер) үлеп яҡлашыу
-
2 сарыч
-
3 меловой
1. прил.аҡбур...ы2. прил.аҡбурлы3. прил.аҡбур төҫлө (кеүек) аҡмеловая бумага; мелованная бумага — ағартылған ҡағыҙ
-
4 верх
1. мверхняя часть, оконечностьөҫ, үр, түбә, сусаҡ, баш2. мверхний этажөҫкө ҡат, юғары ҡат3. млицевая сторонатыш, уң яҡ4. мкрыша экипажа, машиныяпма5. м разг.верхнее течение рекибаш, үр6. м мн. разг. верхивысшие круги обществаидара итеүселәр даирәһе, юғары ҡатлам, юғары даирә7. мвысшая степень(иң) юғары баҫҡыс8. м мн. муз. верхивысокие звукиюғары тауыштар9. м мн. верхиөҫтән, һайнахвататься верхов — өҫтән генә белем алыу, һай йөҙөү
одержать верх — еңеү, өҫтөнлөк алыу
-
5 вершина
1. жтүбә, баш, сусаҡ, соңҡавершина горы — тау түбәһе, тау соңҡаһы
вершина угла мат. — мөйөш түбәһе
2. ж перен.юғары дәрәжә, баҫҡыс, юғары нөктә -
6 верхушка
1. жбаш, өҫ яҡ, түбә, өҫкө (юғары) өлөш2. ж перен., разг.юғары ҡатлам -
7 высоко
1. нареч.юғары, бейек2. в знач. сказ.бейек -
8 заоблачный
1. прил.болоттар өҫтөндәге, болоттарҙан юғары (бейек)2. прил. перен.хыялый, буш -
9 вознести
1. сов. кого-чтовысок.өҫкә (юғары) күтәреү2. сов. кого-чтоперен.маҡтау, күккә күтәреү -
10 горняк
1. мгорняк, таусытау сәнәғәте эшсеһе2. мгорняк, таусытау инженерҙары йәки таусылар әҙерләгән уҡыу йорто студенты -
11 дифирамбический
-
12 багрянить
несов. чтоҡуйы ҡыҙыл төҫкә буяу (мансыу) -
13 болтать
I1. несов. чтовзболтатьболғатыу, бутау2. несов. чемһелкеү, һелкетеү3. несов.кого-что безл.; разг.покачивать из стороны в сторонусайҡау, сайҡатыу, бәүетеүII1. несов.; разг.что и без доп.юҡ-бар һөйләү, гәп (сафсата, ләстит) һатыу, лаҡылдау, ләпелдәү, таҡылдау2. несов.; разг.проговариватьсяәйтеп һалыу, яңылыш әйтеп (һөйләп) ташлау, ысҡындырып ебәреү3. несов.; разг.бегло говорить на каком-л. иностранном языкеһөйләшеү, һөйләшә алыу (белеү) -
14 дикий
1. прил.ҡырағай, ҡыр2. прил.ҡыр...ы3. прил.вәхши, ҡырағай4. прил.аулаҡ, тын, кеше аяғы баҫмаған5. прил. перен.тупаҫ, ҡырағай6. прил. перен.сәйер, аҡылға һыймаған7. прил. перен., разг.ҡырыҫ, ҡырағай8. прил. разг.иҫ киткесдикий камень — бик ҡаты (күбеһенсә, һоро төҫтәге) тау тоҡомо
-
15 зелёный
1. прил.йәшел2. прил.йәш, йәшел3. прил.бешмәгән, өлгөрмәгән, йәшел4. прил. перен.йәш, тәжрибәһеҙдо зелёного змия (допиться) — лаяҡыл эсеү, ләх булғансы эсеү
зелёная улица: — 1) барлыҡ семафорҙар йәшел, юл асыҡ
2) ҡаршылыҡ юҡ, юл асыҡ (эштә, тормошта); зелёный конвейер — йәшел конвейер (көтөү ваҡытында малға йәшел аҙыҡты туҡтауһыҙ әҙерләү системаһы)
-
16 золотой
1. прил.алтын...ы2. прил.алтынлы3. прил.алтын (төҫөндәге)4. прил.перен.алтын, бик яҡшы, затлы5. прил. перен.бәхетле, хозурлы6. прил. перен.в обращенииалтыным7. в знач. сущ. м золотойалтын аҡсазолотая осень — алтын көҙ (һары япраҡлы, ҡояшлы көҙ)
золотое дно — бик төшөмлө урын, Эндрәй ҡаҙнаһы
золотой век — алтын дәүер (фәндең, сәнғәттең сәскә атыу осоро)
золотой дождь — ҙур табыш, төшөм
золотой фонд: — 1) алтын фонд (дәүләттең алтын һ.б. хазиналары)
2) бик ҡәҙерле (кешеләр төркөмө һ.б., мәҫ., әҙәбиәт, сәнғәт эшмәкәрҙәре); золотые руки — алтын ҡулдар (оҫталар)
золотых дел мастер — алтын оҫтаһы, зәргәр
-
17 куча
1. жөйөм2. ж разг.туп, өйөм, өйөр3. жкого-чего; разг.бик күп, өйөр-өйөр, тау ҡәҙәр -
18 образование
I1. с см. образовать 1, образоваться2. сҡатламII1. собучениеуҡыу-уҡытыу, белем, мәғариф2. ссовокупность знаний, полученных в результате обучениябелем -
19 переправить
I1. сов. кого-чтоаша сығарыу (үткәреү)2. сов. кого-чтоебәреү, ары оҙатыуII1. сов. что; разг.исправитьтөҙәтеү, дөрөҫләү, йүнәтеү2. сов. что; разг.выправить всё, многоетөҙәтеп (дөрөҫләп, йүнәтеп) ҡуйыу -
20 пупавка
жтау сәскәһе, һары ромашка
- 1
- 2
См. также в других словарях:
тау әскерлері — (Горные войска) таулы жерде ұрыс қимылдарын жасауға арналған және арнайы үйретілген жалпы әскери, артиллериялық, инженерлік және басқа бөлімдер мен құрамалар. Кейбір армиялардағы Т.ә нде ерекше штаттық ұйымы бар, олар альпілік әскерлер (Франция,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
тауқа омпа — (Түрікм., Таш.) түп жағы жоғары жағынан қарап тұрған асық … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қарықтау — … Кейбір диқандар жері екінші қайтара өңделді, қ а р ы қ т а у жұмыстары да қызу жүргізілуде (Ленин жолы, 23.05.1969, 3) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
таулы жерлерде ұрыс қимылдарын ұрыстық жабдықтау — (Боевое обеспечение действий войск в горах) таулы жерлердегі батальонның (рота) ұрыстық жабдықталуы қарсыластың тұтқиылдан шабуылдауына жол бермеуге, оның бөлімшелерді ату мен соққы беру тиімділігін төмендетуге, ұрысқа ұйымдастырылған түрде және… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бұлғары — (Сем., Аяг.; Шығ.Қаз., Ү Н.; Тау., Қош.; Монғ.) былғары. Жиналған көптің ішіндегі қара сақалды жасыл торғынмен тыстап, қара б ұ л ғ а р ы м е н астарланған, шошақ тымақ киген сом денелі адамды Назар тәйжі «Оспан батыр» деп таныстырды (Церендор.,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
аш-арық көру — (Шығ.Қаз., Ү Н.; Тау., Қош.) аштық, қиындық көру. Алтайлар 1916 жылы а ш а р ы қ к ө р д і (Шығ.Қаз., Ү Н.). Телеуіттер революцияға дейін көп а ш а р ы қ к ө р г е н кісілер (Тау., Қош.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
аңғары — (Сем.: Абай, Шұб.; Тау., Қош.) шамасы, ыңғайы. А ң ғ а р ы осы жұмысқа сізді орналастырғысы келеді (Сем., Абай). Жүсіптің даусы ышқындыра түскендей боп, ірі адымдап Өмірбек өзінің а ң ғ а р ы н а құлады (Б. Майл., Шығ., IV, 251) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дақпа-дақтау — (Өзб., Ташк.) нақтылап, жеріне жеткізе айту. Әрбір сөзін д а қ п а д а қ т а п ұғындыра, көптің құлағына жеткізе, жоғары көтеріп қағаз оқып тұр (Р. Райым., Жап. жаңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
күлкі құшақтау — (ҚХР) күлкіге қарық болу, ішек сілесі қатып күлу … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сыздықтау — … Уықтың қары мен керегенің бет жағын сай сай етіп с ы з ы қ т а у д ы сарнау деп атайды. Мұны істейтін тісті, бүкірлеу болып келген қырғы темірді – сарнауық деп атайды (Қаз. тіл. жерг. ерек., 1973, 189) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
суақ — (Тау., Қош.) арна, арық. Мына с у а қ соғыстан бұрын қазылған (Тау., Қош.). [Алтай тілінде суақ арық, канал (Ойр. рус. сл., 131); монғ. суваг канал, арық (Монғ. қаз. сөз., 162)] … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
